Historia



Przedstawione poniżej informacje są dużym streszczeniem książki   HISTORIE MAŁYCH OJCZYZN - OLEŚNIKI



Nazwa miejscowości wg jednego źródła pochodzi od nazw służebnych (sług klasztornych), a wg innego jest nazwą odroślinną, oleśnik/olesznik co znaczy marchew zwyczajna bot. Peucedanum Palusie.

Dzieje osady sięgają bardzo odległych czasów, aż do epoki neolitu - czyli 4000 lat przed naszą erą. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne; topory i dłuta kamienne, które obecnie można obejrzeć w Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie.

Pierwsza wzmianka o miejscowości, dotycząca rozgraniczenia ziemi lubelskiej i chełmskiej, pochodzi z 1359 roku. Wymieniony w niej został starzec - kmieć Wacław z Oleśnik. Kolejne dokumenty dotyczą dziedzica Gniwomira, który był właścicielem wsi w latach 1409 - 1430.

Z różnych dokumentów wynika, iż na terenie dzisiejszych Oleśnik stał czworoboczny zamek obronny, który był przez Górków postawiony.

W wieku XV i XVI wieś, a także znaczna ilość innych miejscowości na Zamojszczyźnie i Lubelszczyźnie znajdowała się w posiadaniu zamożnego rodu Oleśnickich herbu Radwan z Oleśnik. W roku 1527 po zaślubieniu Jadwigi Oleśnickiej przez Mikołaja Grabia, część wsi przechodzi w ręce rodu Grabia herbu Grabie. W roku 1569 w obradach Unii Lubelskiej uczestniczył poseł Bronisław Grabia z Oleśnik syn Mikołaja. W 1619 roku Katarzyna Grabianka spadkobierczyni części wsi, wstępuje do klasztoru Bernardynek wnosząc tam swój spadek,
tj. 23 półłanków (około 185 ha). W roku 1638 chorąży Lubelski Piotr Czerny doposażył siostry Bernardynki klasztoru lubelskiego zapisując
im pozostałą część Oleśnik.
W roku 1626 wieś liczyła 175 mieszkańców.

Wiek XVII, XVII i XIX to okres występowania na całym świecie groźnych chorób zakaźnych (dżuma, tyfus, ospa, cholera) nazwanych wówczas „morowym powietrzem”. Epidemie te nie ominęły także Oleśnik, do roku 1720 zmarłych grzebano na terenie, na którym obecnie stoi budynek szkoły. Od roku 1720 do roku 1795 pochówki odbywały się na tzw. „mogiłkach”. W miejscach pochówków ustawiono krzyż, natomiast w roku 1921 wybudowano kapliczkę.

W roku 1757 powołana została parafia w Fajsławicach. W skład nowej parafii włączono także Oleśniki, odłączając je od kościoła
w Biskupicach.

W 1827 roku wieś liczyła 85 osad oraz 421 mieszkańców, 1406 mórg ziemi włościańskiej oraz 1463 mórg ziemi folwarcznej rządowej, natomiast w roku 1863 było już 704 mieszkańców.

24 sierpnia 1863 r. na polach Oleśnik, Fajsławic i Trawnik rozegrała się jedna z główniejszych bitew Powstania Styczniowego, nazwana bitwą pod Fajsławicami.

W wyniku konfiskaty majątku zakonnic, na mocy ukazu carskiego z 8 listopada 1864 roku, wydanego przez cara Aleksandra II, folwark stał się własnością rządu carskiego. Administratorem tego majątku pozostał Medard Chądzyński.
11 listopada 1882 roku za kwotę 161 100 rubli folwark został sprzedany Annie Fiedorownej Daniłow - wdowie po pułkowniku Aleksieju Jwanowicz Daniłow.
Po jej śmierci, od dnia 6 sierpnia 1891 r. cały majątek przechodzi w ręce jej córki Aleksandry Aleksiewny Kuryłow, następną właścicielką jest córka Aleksandry - Ewgienia Aleksandrowicz Amukow.
30 listopada 1910 roku majątek odziedziczyły dzieci Amukowej: Maria i Aleksander, które w 1922 roku sprzedały go swojemu zarządcy Karolowi Stokowskiemu za kwotę 165 mln marek.







Zdjęcia z lat trzydziestych XX wieku przedstawiające rodzinę Stokowskich; od lewej- na tle dworu i oficyny, środkowe - na tle prac żniwnych,
z prawej - przy parowej maszynie napędzającej młockarnię.




Takich budynków zwanych czworakami, było cztery w oleśnickim dworze, a zamieszkiwali w nich pracownicy dworscy ze swoimi rodzinami.




W okresie I wojny światowej, w dniach 20 i 21 lipiec 1915 r., na terenie Oleśnik wojska rosyjskie stoczyły krwawy bój
z wojskami austro-węgierskimi i niemieckimi.

W roku 1921 w Oleśnikach mieszkało 1214 osób plus 218 osób mieszkało w folwarku.

Wieś wielokrotnie ogarnięta była pożarami: między innymi w latach 1925 i 1933 które strawiły wiele domostw.

W roku 1932 przystąpiono do budowy budynku szkoły powszechnej.

W 1944 roku na mocy reformy rolnej ziemia folwarczna została rozparcelowana między miejscową ludność.
Wiosną 1948 roku rozpoczęto elektryfikację wsi.





Panorama Oleśnik w okresie powojennym - rok 1946 - w głębi widoczny budynek szkoły.


W latach 1971 - 1977 wybudowano szosę do Trawnik, Fajsławic i Dobryniowa.

Z inicjatywy księdza Mieczysława Bochyńskiego w latach 1981-1984 prowadzona była budowa kościoła. Nowa parafia, którą erygował
bp Bolesław Pylak 3 października 1983 r. została wyłączona z parafii Trawniki. W roku 1986 założono cmentarz grzebalny.

W 2010 roku ludność wsi wynosiła 1211 osób, natomiast powierzchnia 1934 ha.

W ostatnich wyborach sołtysa, po raz pierwszy wybrano kobietę, została nim Jolanta Mazurek.


W 150 rocznicę Bitwy pod Fajsławicami w kościołach parafialnych za poległych powstańców odprawione zostały nabożeństwa;
24 sierpnia 2013 w Oleśnikach oraz 25 sierpnia 2013 w Fajsławicach. Złożono także wieńce; w miejscu bitwy - pod pomnikiem w Boniewie, oraz w miejscu pochówku powstańców - przy pomniku na starym cmentarzu w Fajsławicach.



W m-cu wrzesień 2018 r. mieszkańcy aktywnie włączyli się w budowę tzw. parku wiejskiego oraz budowę siłowni plenerowej.
Zakup terenu oraz urządzeń został sfinansowany z Funduszu Sołeckiego. Całkowity koszt realizacji inwestycji wyniósł 42 100 zł.
30 września siłownia została uroczyście poświęcona przez proboszcza ks. Piotra Drozda.



Zdjęcia siłowni plenerowej.



Na koniec 2019 roku w Oleśnikach zamieszkiwało 938 osób w 290 domach.